- Academie de Saint Anselme - Nouvelle Serie - 01/01/2000

Storia e liturgia nel culto di S. Orso 275 "VI Id. Aug. < In Nic~a Bithyni~, natale sancti Ursacii confessoris > sub Licinio persecutore, qui, relicta militia, solitariam vitam in quadam turre pr~fat~ urbis egit, tantisque virtutibus claruit, ut et d~mones expulisse et ingentem draconem orando interemisse legatur. Scriptum in libro quinto Histori~ ecclesiastic~ Tripartit~". La fonte storica più informata su Ursacio è la Storia Ecclesiastica di Sozomeno, in cui il nome compare più corretta– mente come "Arsacio", 111 ma non è stata utilizzata direttamente dai compilatori dei martirologi; la notitia di Floro, infatti, si autodi- 111 PG 67, coll. 1155-1158 (citiamo la versione latina valesiana): "C~terum aiunt Arsacium quemdam eam calamitatem, prius quam accideret, pr~vidisse. Erat hic natio– ne Persa: qui cum alendis imperaroris leonibus pr~posirus militaret, non ignobilis imer confessores principatu Licinii exstiterat: abjectaque militia, in arce Nicomedi~ intra urbis muros commorabatur, monastic~ disciplin~ studiis sese exercens. Illic divina visio ei oblata jussit, ur egrederetur ex civitate, utpote passura ea, qu~ mox perpessa est. Exinde celeriter ad ecclesiam profecrus, mandavit clericis, ur sollicite Deo supplicarent, precesque ei placando offerrent, ad depellendam iram qu~ intentabatur. Cum vero non persuaderet illis, sed ridiculus videretur, quippe qui insperatam pr~diceret cladem, in rurrim suam reversus est: pronusque in terram cadens, Deum oravit. Interea remporis orto terr~ motu, plerique perierunt: reliqui aurem qui superfuerant, in agros et in soli– tudinem profugerunt. Erenim tamquam in opulenta et maxima civitate, ignis per omnes domos erat accensus in foculis, ac furnis, et in caminis balneorum, eorumque opifìcum, qui ignis beneficio artes suas exercent. Dejectisque ~dium tectis et lacunari– bus, fiamma materiem corripiens, permixtis, ut verisimile est, aridis lignis, et qu~cum­ que olei naruram habent, et ad ignem celeriter concipiendum aptissima sunt, copiosum pabulum nacta est: serpensque passim, ac sibi ipsi conjuncta ac coadunata, totam civi– tatem instar unius rogi, ut ira dicam, effecit. Ob hanc causam cum domus inaccess~ essent, ii qui ex terr~ motu incolumes evaserant, ad arcem cucurrerunt. Illic Arsacius in rurre, qu~ inconcussa steterat, mortuus repertus est, pronus humi jacens eodem habi– tu, quo se orationem inchoaturus exrenderat. Aiunt porro eum, antequam moreretur, Deo supplicasse, morique maluisse, quam oculis suis cernere ruinam urbis illius, in qua Christi notitiam primum accepisset, et ecclesiastica philosophiam didicisset. Ceterum quandoquidem narrationis ordo ad hujus Viri mentionem nos deduxit, sciendum est, illum ira Deo carum fuisse, ut d~mones fugaverit, eosque, qui ab illis vexabantur, pur– gaverit. Quodam igitur die d~moniacus per forum exerto gladio cursitare coepit. Cumque omnes diffugerent, et civitas tumultu piena esser, occurrens ei Arsacius, pro– lato Christi nomine eum dejecit: statimque da::monio liberavit, et ad sanam menrem reduxit. Alia quoque multa ab ilio patrata sunt, qua:: humanam vim superant, imer qua:: et istud est. Draco, sive aliud serpentis genus, viatores antequam ab illis videretur, affla– tu suo perimebat. Nam in specu juxta viam publicam latitabat. Progressus eo Arsacius, Deum oravit: et statim serpens sua spante egressus est e specu, et capite ad solum alli– so, semetipse interfecit. Et ha::c quidem ira celata sunt ab iis, qui ea se accepisse dicebant a viris, qui Arsacium ipsum viderant".